چطور در رابطهتان بهتر شنونده باشید؟ 17 نکته کلیدی
شنیدن، فراتر از فقط دریافت صداهاست. شنیدن فعالانه، مهارتی حیاتی برای ایجاد و حفظ روابط سالم و پایدار است. وقتی به درستی گوش میدهیم، طرف مقابل احساس میکند که دیده شده، درک شده و ارزشمند است. این امر نه تنها صمیمیت را افزایش میدهد، بلکه به حل تعارضات و تقویت ارتباط نیز کمک میکند. در این مقاله، 17 نکته کاربردی را برای تبدیل شدن به یک شنونده بهتر در رابطهتان بررسی خواهیم کرد. بهبود مهارتهای شنیداری نیاز به تمرین و تعهد دارد. اما با به کارگیری این نکات، میتوانید تاثیر مثبتی بر کیفیت روابط خود بگذارید و ارتباطات عمیقتری برقرار کنید.
- ✳️
1. حضور کامل داشته باشید:
گوشی خود را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و تمام توجه خود را به طرف مقابل معطوف کنید. - ✳️
2. تماس چشمی برقرار کنید:
تماس چشمی نشان میدهد که به حرفهای طرف مقابل اهمیت میدهید و به او توجه میکنید. - ✳️
3. سر تکان دهید و از زبان بدن استفاده کنید:
از حرکات بدنی برای نشان دادن اینکه در حال گوش دادن هستید، استفاده کنید. - ✳️
4. سوالات باز بپرسید:
به جای سوالات بله یا خیر، سوالاتی بپرسید که طرف مقابل را تشویق به توضیح بیشتر کند.
- ✳️
5. همدلی نشان دهید:
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید.
- ✳️
6. قضاوت نکنید:
از قضاوت کردن و دادن نصیحتهای ناخواسته خودداری کنید. - ✳️
7. وسط حرف طرف مقابل نپرید:
اجازه دهید طرف مقابل حرفهایش را تمام کند، حتی اگر میدانید میخواهید چه بگویید. - ✳️
8. خلاصه کنید و بازخورد بدهید:
برای اطمینان از اینکه منظور طرف مقابل را درست فهمیدهاید، حرفهای او را خلاصه کنید و بازخورد بدهید. - ✳️
9. صبور باشید:
ممکن است طرف مقابل به زمان نیاز داشته باشد تا احساسات و افکار خود را بیان کند.
- ✳️
10. به لحن صدا و زبان بدن طرف مقابل توجه کنید:
این عوامل میتوانند اطلاعات بیشتری در مورد احساسات طرف مقابل به شما بدهند. - ✳️
11. از حواسپرتیها دوری کنید:
مکانی آرام و بدون مزاحمت برای گفتگو انتخاب کنید. - ✳️
12. فعالانه گوش دهید:
به حرفهای طرف مقابل تمرکز کنید و سعی کنید منظور او را بفهمید. - ✳️
13. به احساسات پشت کلمات توجه کنید:
سعی کنید احساساتی که طرف مقابل در حال تجربه آن است را درک کنید. - ✳️
14. از بحث و جدل دوری کنید:
هدف شما در این لحظه شنیدن و درک طرف مقابل است، نه برنده شدن در بحث. - ✳️
15. از انتقاد کردن خودداری کنید:
انتقاد کردن باعث میشود طرف مقابل احساس ناامنی کند و از صحبت کردن با شما خودداری کند. - ✳️
16. تشویق کنید:
با گفتن عباراتی مانند “متوجهام”، “ادامه بده” یا “برام جالبه” طرف مقابل را به صحبت کردن تشویق کنید. - ✳️
17. به حرفهای گفته نشده توجه کنید:
گاهی اوقات، آنچه گفته نمیشود مهمتر از آن چیزی است که گفته میشود. به زبان بدن، لحن صدا و سکوتهای طرف مقابل توجه کنید.
با تمرین این نکات، میتوانید مهارتهای شنیداری خود را به طور قابل توجهی بهبود بخشید و روابط سالمتر و رضایتبخشتری ایجاد کنید. با تلاش و تعهد، میتوانید به یک شنونده عالی تبدیل شوید و از مزایای بیشمار آن در روابط خود بهرهمند شوید.
چطور در رابطهتان بهتر شنونده باشید؟ 17 نکته برای یک ارتباط عمیقتر
1. حضور کامل داشته باشید
وقتی کسی با شما صحبت می کند، تمام توجه خود را به او معطوف کنید. از چک کردن گوشی، فکر کردن به چیزهای دیگر یا انجام کارهای دیگر خودداری کنید. حضور کامل به این معنی است که ذهن و جسم شما هر دو در لحظه حضور داشته باشند و درگیر صحبت شوند. حتی اگر موضوع صحبت به نظرتان خسته کننده می آید، تلاش کنید تا حضور داشته باشید و به گوینده احترام بگذارید. قطع کردن ارتباط چشمی با گوشی یا اطرافتان، علامت خوبی برای نشان دادن توجه شماست. این کار نشان میدهد که شما برای فرد مقابل و صحبتهایش ارزش قائل هستید. سعی کنید عوامل مزاحم را از محیط اطراف خود حذف کنید. مثلا تلویزیون را خاموش کنید، صدای موسیقی را کم کنید یا به یک مکان ساکتتر بروید.
2. ارتباط چشمی برقرار کنید
ارتباط چشمی نشان می دهد که شما به گوینده توجه می کنید و به او علاقه مند هستید. البته، خیره شدن هم درست نیست. به طور طبیعی و با احساس ارتباط چشمی برقرار کنید. ارتباط چشمی موثر، نشاندهنده اعتماد به نفس و صمیمیت است. وقتی ارتباط چشمی برقرار میکنید، احساس نزدیکی و درک بهتری بین شما و گوینده ایجاد میشود. تلاش کنید در طول صحبت، بیشتر زمان را به ارتباط چشمی اختصاص دهید. این کار باعث میشود گوینده احساس کند که شما به او اهمیت میدهید. اگر خجالت میکشید، میتوانید به آرامی و به طور متناوب ارتباط چشمی برقرار کنید. به مرور زمان، این کار برایتان آسانتر خواهد شد.
3. زبان بدن خود را کنترل کنید
حالت بدنی باز و آرام، نشاندهنده پذیرش و علاقه است. مثلا به سمت گوینده متمایل شوید، دستها را از هم باز نگه دارید و سر خود را به نشانه تایید تکان دهید. از انجام حرکاتی که نشاندهنده بیحوصلگی یا عدم علاقه هستند، خودداری کنید. مثلا با ناخنهایتان بازی نکنید، ساعت خود را نگاه نکنید یا پاهایتان را تکان ندهید. لبخند بزنید و سعی کنید چهرهای دوستانه و صمیمی داشته باشید. این کار باعث میشود گوینده احساس راحتی بیشتری کند.
4. سر خود را تکان دهید
تکان دادن سر به معنای تایید و توجه است. وقتی گوینده صحبت می کند، سر خود را به نشانه تایید تکان دهید تا نشان دهید که به او گوش می دهید و صحبت هایش را درک می کنید. تکان دادن سر، یک نشانه غیرکلامی ساده اما قدرتمند است. این کار به گوینده نشان میدهد که شما در حال گوش دادن فعال هستید و به صحبتهای او واکنش نشان میدهید. تکان دادن سر را با سایر نشانههای غیرکلامی مانند ارتباط چشمی و لبخند ترکیب کنید. این کار باعث میشود پیام شما قویتر و موثرتر باشد. سعی کنید تکان دادن سر را به طور طبیعی و متناسب با صحبتهای گوینده انجام دهید. تکان دادن سر بیش از حد یا خیلی کم، ممکن است پیام اشتباهی را منتقل کند.
5. سوال بپرسید
پرسیدن سوال نشان می دهد که شما به صحبت های گوینده علاقه مند هستید و می خواهید بیشتر بدانید. سوالات باز بپرسید که گوینده را تشویق به توضیح بیشتر کند. سوال پرسیدن فعالانه نشان میدهد که شما در حال پردازش اطلاعات هستید و میخواهید ابهامات را برطرف کنید. سوالات خود را مرتبط با موضوع صحبت مطرح کنید. از پرسیدن سوالات بیربط یا سوالاتی که پاسخ آنها مشخص است، خودداری کنید. سوالات باز به گوینده فرصت میدهند تا آزادانهتر و مفصلتر پاسخ دهد. از پرسیدن سوالات بسته که فقط با “بله” یا “نه” پاسخ داده میشوند، خودداری کنید. مثلا به جای پرسیدن “آیا از این موضوع ناراحت شدی؟”، بپرسید “چه احساسی در مورد این موضوع داشتی؟”
6. خلاصه کنید
خلاصه کردن، یک روش موثر برای اطمینان از درک صحیح پیام است. خلاصه کردن همچنین میتواند به گوینده کمک کند تا افکار خود را سازماندهی کند و نقاط اصلی را برجسته کند. خلاصهسازی را با لحنی دوستانه و غیرقضاوتی انجام دهید. از لحنی که نشاندهنده شک یا عدم باور است، خودداری کنید. اگر در خلاصه کردن اشتباه کردید، از گوینده بخواهید که شما را تصحیح کند.
7. همدلی نشان دهید
سعی کنید خود را جای گوینده بگذارید و احساسات او را درک کنید. همدلی به این معنی است که میتوانید احساسات دیگران را درک کنید و با آنها همدردی کنید. همدلی، کلید ایجاد ارتباط عمیق و معنادار با دیگران است. وقتی همدلی نشان میدهید، به گوینده نشان میدهید که او را درک میکنید و به احساسات او اهمیت میدهید. برای نشان دادن همدلی، میتوانید از عباراتی مانند “متاسفم که این اتفاق برایت افتاده” یا “میفهمم که چقدر برایت سخت بوده” استفاده کنید. از قضاوت کردن یا نصیحت کردن خودداری کنید. فقط به گوینده گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. همدلی واقعی، نیازمند تمرین و صبر است.
8. قضاوت نکنید
هنگام گوش دادن به دیگران، از قضاوت کردن یا انتقاد کردن خودداری کنید. سعی کنید با ذهنی باز به صحبت های آنها گوش دهید و دیدگاه آنها را درک کنید. قضاوت کردن، مانع از گوش دادن موثر و ایجاد ارتباط صمیمانه میشود. وقتی قضاوت میکنید، در واقع به جای گوش دادن به صحبتهای گوینده، در حال ارزیابی و انتقاد از او هستید. سعی کنید دیدگاههای خود را کنار بگذارید و از دریچه چشم گوینده به موضوع نگاه کنید. حتی اگر با دیدگاه گوینده موافق نیستید، سعی کنید به او احترام بگذارید. اگر احساس میکنید که نمیتوانید از قضاوت کردن خودداری کنید، بهتر است از گوش دادن به گوینده خودداری کنید.
9. سکوت را تمرین کنید
گاهی اوقات بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که فقط ساکت باشید و گوش دهید. به گوینده اجازه دهید تا صحبت های خود را تمام کند و از قطع کردن صحبت های او خودداری کنید. سکوت، فضایی را برای گوینده ایجاد میکند تا احساس راحتی کند و افکار خود را به طور کامل بیان کند. سکوت همچنین به شما فرصت میدهد تا اطلاعات را پردازش کنید و به آنچه گوینده میگوید، فکر کنید. از پر کردن سکوت با صحبتهای بیربط خودداری کنید. به گوینده اجازه دهید تا سکوت را با افکار و احساسات خود پر کند. سعی کنید در طول صحبت، تعادل مناسبی بین صحبت کردن و سکوت برقرار کنید.
10. از حواسپرتی دوری کنید
همه ما حواسپرتیهایی داریم که تمرکز ما را بر هم میزند. زمانی که با کسی صحبت میکنید، تلاش کنید تا حد امکان از حواسپرتیها دوری کنید. تلفن همراه خود را خاموش کنید، تلویزیون را خاموش کنید و به یک مکان آرام بروید. حواسپرتیها، تمرکز شما را از روی صحبتهای گوینده منحرف میکنند و مانع از گوش دادن موثر میشوند. تلفن همراه، یکی از بزرگترین عوامل حواسپرتی در دنیای امروز است. قبل از شروع صحبت، تلفن خود را خاموش کنید یا در حالت سکوت قرار دهید. از چک کردن ایمیل یا شبکههای اجتماعی در طول صحبت خودداری کنید. اگر در یک مکان شلوغ و پر سر و صدا هستید، سعی کنید به یک مکان آرامتر بروید. به گوینده اطلاع دهید که تمام توجه شما به او است.
11. صبور باشید
همه افراد با سرعت یکسانی صحبت نمی کنند. صبور باشید و به گوینده اجازه دهید تا با سرعت خودش صحبت کند. از عجله کردن یا قطع کردن صحبت های او خودداری کنید. صبر، یکی از مهمترین ویژگیهای یک شنونده خوب است. برخی از افراد برای بیان افکار و احساسات خود به زمان بیشتری نیاز دارند. به گوینده اجازه دهید تا با سرعت خودش صحبت کند و از عجله کردن او خودداری کنید. از قطع کردن صحبتهای گوینده خودداری کنید، حتی اگر فکر میکنید میدانید چه میخواهد بگوید. به گوینده فرصت دهید تا صحبتهای خود را تمام کند و سپس پاسخ دهید.
12. لحن صدای خود را تنظیم کنید
لحن صدای شما میتواند تاثیر زیادی بر نحوه دریافت پیام شما داشته باشد. سعی کنید با لحنی آرام و دوستانه صحبت کنید. از بهرهگیری از لحن تند یا تحقیرآمیز خودداری کنید. لحن صدا، یکی از عناصر مهم در ارتباطات است. لحن صدای شما میتواند احساسات، نگرشها و قصد شما را منتقل کند. سعی کنید با لحنی آرام و دوستانه صحبت کنید تا گوینده احساس راحتی کند. از بهرهگیری از لحن تند، تحقیرآمیز یا عصبی خودداری کنید. اگر در حال صحبت در مورد یک موضوع حساس هستید، از لحنی ملایم و همدلانه استفاده کنید.
13. از زبان بدن مثبت استفاده کنید
زبان بدن شما میتواند به گوینده نشان دهد که شما به او گوش می دهید و به صحبت های او علاقه مندید. لبخند بزنید، سر خود را تکان دهید و به گوینده نگاه کنید. زبان بدن مثبت، پیام شما را تقویت میکند و به گوینده اطمینان میدهد که شما به او توجه دارید. لبخند زدن، یک نشانه جهانی از دوستی و صمیمیت است. تکان دادن سر، نشاندهنده تایید و فهمیدن است. نگاه کردن به گوینده، نشاندهنده احترام و توجه است. از بهرهگیری از زبان بدن منفی مانند اخم کردن، دست به سینه شدن یا نگاه کردن به زمین خودداری کنید. زبان بدن منفی، پیام اشتباهی را منتقل میکند و میتواند باعث ناراحتی گوینده شود.
14. تایید کنید
به گوینده نشان دهید که حرف های او را شنیده اید و متوجه شده اید. میتوانید از عباراتی مانند “متوجه شدم”، “درسته” یا “می فهمم” استفاده کنید. تایید کردن، به گوینده اطمینان میدهد که شما به صحبتهای او گوش دادهاید و پیام او را دریافت کردهاید. تایید کردن همچنین میتواند به گوینده کمک کند تا احساس کند که شنیده و درک شده است. از تایید کردن بیش از حد خودداری کنید، زیرا ممکن است غیرصادقانه به نظر برسد. تایید کردن را به طور طبیعی و متناسب با صحبتهای گوینده انجام دهید. به جای تکرار کردن حرفهای گوینده، سعی کنید منظور او را با کلمات خودتان بیان کنید. این کار نشان میدهد که شما به طور فعال به صحبتهای او گوش دادهاید.
15. به دنبال نشانه های کلامی و غیرکلامی باشید
به چیزهایی که گوینده می گوید و همچنین به نحوه بیان آنها توجه کنید. به دنبال نشانه های کلامی و غیرکلامی باشید که نشان دهنده احساسات و افکار واقعی او باشد. نشانه های کلامی و غیرکلامی، اطلاعات ارزشمندی را در مورد افکار و احساسات گوینده ارائه میدهند. به لحن صدا، سرعت گفتار، زبان بدن و حالات چهره گوینده توجه کنید. مثلا اگر گوینده با صدای لرزان و چهرهای غمگین صحبت میکند، ممکن است احساس ناراحتی کند. اگر گوینده با لحنی تند و دستهای گره کرده صحبت میکند، ممکن است عصبانی باشد. با توجه به این نشانه ها، میتوانید پاسخ مناسبی به احساسات گوینده بدهید.
16. سعی کنید دیدگاه گوینده را درک کنید
حتی اگر با دیدگاه گوینده موافق نیستید، سعی کنید آن را درک کنید. تلاش کنید خود را جای او بگذارید و از دیدگاه او به موضوع نگاه کنید. درک دیدگاه دیگران، کلید حل اختلافات و ایجاد روابط قویتر است. حتی اگر با دیدگاه گوینده موافق نیستید، میتوانید به او نشان دهید که تلاش میکنید آن را درک کنید. برای درک دیدگاه گوینده، میتوانید سوالاتی مانند “چرا اینطور فکر میکنی؟” یا “چه چیزی باعث شده که این احساس را داشته باشی؟” بپرسید. وقتی دیدگاه گوینده را درک میکنید، میتوانید پاسخ مناسبی به او بدهید و از بروز سوء تفاهمها جلوگیری کنید. </ همدلی با دیگران، نیازمند تلاش و تمرین است.
17. بازخورد سازنده بدهید
اگر گوینده از شما بازخورد می خواهد، بازخورد با صداقت و سازنده ای ارائه دهید. از انتقاد کردن خودداری کنید و به جای آن، بر روی نقاط قوت و ضعف او تمرکز کنید. بازخورد سازنده، به گوینده کمک میکند تا رشد کند و پیشرفت کند. بازخورد شما باید با صداقت، مشخص و قابل اجرا باشد. از انتقاد کردن خودداری کنید و به جای آن، بر روی رفتارهای خاص و قابل مشاهده تمرکز کنید. مثلا به جای گفتن “تو همیشه دیر میآیی”، بگویید “در سه جلسه گذشته، شما 15 دقیقه دیر رسیدهاید”. بازخورد خود را با لحنی مهربانانه و حمایتی ارائه دهید. به گوینده اطمینان دهید که هدف شما کمک به او است.
